Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye ait altın madeninde meydana gelen toprak kayması sonucu 9 personelden haber alınamazken, 9 personelden haber alınamadı. Erzincan’ın İliç ilçesinde bulunan altın madeninin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporunda proje alanında heyelan (heyelan) riski bulunmadığı belirtiliyor.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın açıklamasına göre, 9 işçinin yeraltına gömülmüş olabileceği vahim olay, maden projelerine verilen ÇED olumlu kararlarının güvenilirliği konusunda da soru işaretlerini gündeme getirdi.
Murat Kurum döneminde onay aldı
Anagold’un açıklamasına göre heyelanın meydana geldiği “kaza”, yığın liçi alanında meydana geldi. Yığın liçi tesisinde büyüme ve kapasite artışı için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından 7 Ekim 2021 tarihinde Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu kararı alındı. ÇED olumlu kararının alındığı tarihte Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nda Murat Kurum görev yapıyordu.
Bakanlığı döneminde projeye ÇED olumlu kararı verilen Murat Kurum, kazanın ardından sosyal medya hesabından açıklama yaparak, “Madende meydana gelen çökmede umarım hiçbir madencimiz zarar görmez” dedi. Erzincan’da heyelan sonucu dualarımız madencilerimizle.”
Proje için ikinci kez kapasite artırımının yapıldığı ÇED raporunda, “Kayaların çok çatlak olduğu ve sıvılaşmaya hazır yüzeysel toprak, kil ve siltlerin bulunduğu yerlerde heyelan riski daha fazla” denildi. Çalışma alanı az yağış aldığından ve yüzeyde bitki örtüsü az olduğundan masif kireçtaşı ve mermer bulunmaktadır.” “Kütlesinden dolayı heyelan potansiyeli yok.”
Kapasite artırma kararıyla açık ocakları genişletip derinleştiren şirket, maden alanını 687 hektardan yaklaşık 1746 hektara çıkarırken, şirket hakkında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı aleyhine açılan ÇED iptal davası da sonuçlandı. 2021’den beri devam ediyor.
İliç’te siyanürlü altın çıkarılmasına karşı çıkan köylüler adına Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) ve Sedat Cezayirlioğlu’nun açtığı ÇED iptal davası Erzincan İdare Mahkemesi tarafından reddedilirken, karar bozuldu. Haziran ayında Danıştay tarafından karara bağlanan Danıştay 6. Dairesi yeni bir bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verdi. Karar vermişti. İliçli köylülerin avukatı İsmail Hakkı Atal, bilirkişi heyetinden bir kişinin AKP ile bağlantısı olduğunu ve sismolog olan bilirkişinin eksik bilgi sahibi olduğunu belirterek, heyetteki iki uzmana itiraz etti.
Anagold’un işlettiği Erzincan’daki madenin kuşbakışı görünümüFotoğraf: Airbus/Google Earth
Siyanür ve kimyasallarla üretim
Danıştay’ın yeniden inceleme kararı almasına rağmen madende üretim devam etti.
Projenin ilk ÇED raporu 2008 yılında alınmış, madende 2010 yılında üretime başlanmıştır. 2014 yılında yapılan ilk kapasite artışı ile 2019 yılında siyanür üretiminden 39 çeşit kimyasal, sülfürik asit ve siyanür ile üretime geçilmiştir.
Ağustos 2023’te Anagold, “ÇED gerekli değildir” kararıyla maden sahası içindeki açık ocak alanına 5,83 hektar daha alan eklenmesi için onay aldı.
Valilik: Heyelanın sorumlusu şirket olacak
Açık ocak alanının genişletilmesine yönelik hazırlanan Kesin Proje Tanıtım Dosyasında (PTD), atık depolama çalışmalarının erozyona ve heyelana yol açmayacak şekilde gerçekleştirileceği belirtiliyor.
Öte yandan dosyada heyelanın sorumluluğunun firmaya ait olduğunu belirten yazı da yer alıyor.
Erzincan Valiliği’nin 23 Haziran 2023 tarihli yazısında, “Sahada yapılacak tesis ve inşaat işlemlerinin bölgede doğa olaylarını, bölgede meydana gelebilecek afetleri tetiklememesine dikkat edilecektir. deprem, kaya düşmesi, heyelan, su baskını, çığ vb. gibi durumlar dikkate alınarak projeden kaynaklanacak patlamalardan korunacaktır.” Bu nedenle yerleşim yerlerinde meydana gelebilecek olumsuz etkilerden Anagold sorumlu olacaktır.
İl ve Afet Acil Durum Müdürlüğü raporunda, “Sahada yapılacak tesis ve inşaat işlemlerinin bölgede herhangi bir doğa olayını, bölgede meydana gelebilecek afetleri tetiklememesine dikkat edilmelidir. deprem, kaya düşmesi, heyelan, su baskını, çığ vb. durumlar dikkate alınmalıdır.” Ayrıca bir uyarı metni de bulunmaktadır.
Ancak madenin kontrolü kamu kurumlarının sorumluluğundadır. Denetim sırasında heyelan ihtimaline karşı gerekli önlemlerin alınıp alınmadığının rutin olarak kontrol edilmesi gerekmektedir.
Erzincan Valiliği, kazanın ardından yaptığı açıklamada, toprak altında mahsur kalan çalışanların kurtarılması için yoğun arama kurtarma çalışması başlatıldığını belirterek, olayla ilgili adli ve idari soruşturma başlatıldığını duyurdu. Ancak madenin en son ne zaman denetlendiğine ilişkin kamuoyuna herhangi bir açıklama yapılmadı.
Anagold’un işlettiği Erzincan’daki madenin kuşbakışı görünümüFotoğraf: Airbus/Google Earth
Siyanür sızıntısı nedeniyle ruhsat iptal edilmedi
Çöpler Madeni de Haziran 2022’de siyanür taşıyan borulardan birinin patlaması ve 20 metreküp siyanür solüsyonunun etrafa saçılmasıyla gündeme gelmişti.
Anagold Madencilik sızıntıyı kabul ederken, şirketten yapılan açıklamada sızan çözelti sızıntısındaki siyanür miktarının yaklaşık 8 kilogram olduğu ve hızla temizlendiği iddia edildi. Şirket, açıklamasında Türkiye ekonomisine sağladığı katkıya da vurgu yaptı.
İliç Cumhuriyet Başsavcılığı iddialarla ilgili soruşturma başlatırken, çevre kirliliğine neden olan altın madenine 16,4 milyon lira idari para cezası uygulandı. Ancak şirkete herhangi bir yasak getirilmedi.
“Kaza herkesin gözü önünde yaşandı”
Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO) İstanbul Şubesi, kazanın ardından yaptığı açıklamada, olayın Türkiye’deki ÇED süreçlerinin işlemediğinin bir başka kanıtı olduğunu, denetimlerin tamamen kamunun kontrolünden çıktığını, uzman olduğunu vurguladı. görüşler dikkate alınmaz. Açıklamada, “Felaket, tüm uzman uyarılarına ve sendikamız TMMOB’un açtığı davalara rağmen farkedilmeden yaşandı” denilerek, “Kazanın boyutunun anlaşılması ve bir an önce önlem alınabilmesi için meslektaşlarımızın ve halk sağlığı uzmanlarının mutlaka harekete geçmesi gerekiyor. Bölgeye derhal gönderilmeli, halkımıza doğru bilgi verilmeli ve tedbirler bir an önce hayata geçirilmelidir.” ifadeler kullanıldı.
TMMOB da yaptığı açıklamada teknik ekiple bölgeye gitmeye hazırlandıklarını duyurdu.
Anagold Madencilik’ten açıklama
Çöpler Altın Madeni’nde meydana gelen heyelanın ardından Anagold Madencilik bir açıklama yaptı.
Açıklamada, “13 Şubat Salı günü saat 14.28 sıralarında Anagold Çöpler Altın Madeni’mizdeki yığın liçi sahamızda meydana gelen kaymadan dolayı büyük üzüntümüzü paylaşmak isteriz.” ifadelerine yer verilen açıklamada, “Kurum olarak bu konuya odaklanan bir kuruluş olarak, Tüm faaliyetlerinde çalışan sağlığı ve güvenliği konusunda hem biz hem de bu zor günlerdeyiz.” “Hem çalışanlarımızla hem de paydaşlarımızla birlik ve beraberlik içerisinde hareket edeceğiz. Bu trajik olayın etkilerini en aza indirmek için gerekli tüm adımları atmaya devam ederken, olayın bir an önce aydınlatılması için de tüm imkanlarımızı seferber edeceğiz.”
Öte yandan şirketin yüzde 80 ortağı Kanadalı altın madenciliği şirketi SSR Mining’in bilançosunda Anagold’un geçen yıl vergi borcunun silindiği ortaya çıktı. SSR Madencilik’in üçüncü çeyrek mali raporuna göre şirket, 12 Mart 2023’te yürürlüğe giren yasa kapsamında vergi affı yaptı. Kanun uyarınca 7,2 milyon dolar tutarındaki vergi, faiz ve cezaları sıfırladığını açıkladı. anlaşma. Anagol’ün yüzde 20’si Çalık Grubu’na ait.
